Bello-dono
Atropa belladonna
Solanaceae
Àutri noum : Erbo-empouisounado, Boutoun-negre, Mourello-furiouso, Pouisoun.
Noms en français : Belladone, Bouton-noir.
Descripcioun :La bello-dono es uno grando erbo renadivo à port d'aubret que viéu pas gaire de tèms. Se recounèis eisa à si flour en campano brunello e si fru negre un cop madur.
Usanço :Touto la planto (fueio, fru...) caup proun d'alcalouïde dangeirous coume l'atroupino e l'iociamino que sèrvon aro en medecino (anestesìo). A l'age-mejan fasié partido di poutingo di masclo. Se saup peréu que li richo italiano de la Reneissènço se metien de jus de boutoun-negre dins lis iue pèr groussi si vistoun (marco de l'amour!).
Port : Aubret
Taio : 40 à 150 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Atropa
Famiho : Solanaceae
Coulour de la flour :
Brunello
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco :
Liò : Esclargiero
- Escoumbre e proche dis oustau
- Roucaio
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Atropa belladonna L., 1753
Fenoui(-d'Alsaço)
Xanthoselinum alsaticum subsp. alsaticum
Apiaceae Umbelliferae
Nom en français : Peucédan d'Alsace.
Descripcioun :Aquéu fenoui-d'Alsaço dins la subsp. alsaticum èi pas gaire coumun au nostre. Trachis en aut de la valado dóu Rose proche Bouleno e peréu dins lis Aup dessouto 1500 m. Se recounèis à si fueio 3 à 5 cop divisado, sa cambo boutisso e si brout en estànci de long de la cambo. Lis oumbello fan de 6 à 25 rai. La varieta discolor en fotò fai de flour à petalo blanco au contro de la varieta alsaticum que soun jauno. Isto uno autro meno mai coumuno (subsp. venetum) que s'atrobo dóu coustat de Niço.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Grando erbo
Taio : 0,5 à 1,8(2,5) m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Xanthoselinum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 10 cm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Ermas
- Camin
- Orle de bos
- Sablo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Xanthoselinum alsaticum subsp. alsaticum (L.) Schur, 1866
(= Peucedanum alsaticum L., 1762 )